Pracownicy WGGiIŚ (z Katedry KGIiB) – dr inż. Edyta Puniach i dr hab. inż. Paweł Ćwiąkała , prof. AGH – w ostatnim tygodniu udali się do Ameryki Póludniowej w ramach projektu pod tytułem „Wpływ ekstremalnych zjawisk klimatycznych na stan zachowania stanowisk archeologicznych w Peru” wykonywanego w ramach Grantów Interwencyjnych Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej NAWA. Projekt ten jest realizowany przez interdyscyplinarny zespół kierowany przez Justynę Marchewkę-Długońską z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie we współpracy z niezależną grupą badawczą "Programa de Investigación Arqueologica Los valles de Barranca", którą tworzą archeolodzy Plinio Guillen, Lukasz Majchrzak i Carlos Escobar.
Badania dotyczą wpływu anomalii klimatycznych wynikających z trwającego epizodu El Niño na obecny stan zachowania stanowisk archeologicznych w dolinach Supe, Pativilca i Fortaleza położonych około 200 km na północ od Limy, w okolicy miejscowości Barranca. Obszar ten jest kolebką tzw. cywilizacji Caral, czyli pierwszej wielkiej kultury neolitycznej rozwijającej się w Andach Środkowych w latach 3000–1800 p.n.e.
Ruiny zabudowań o charakterze miejskim, a także nekropolii, które stanowią jedyne źródło informacji na temat biologii, stanu zdrowia i jakości życia ówczesnych mieszkańców tych terenów, ulegają powolnemu niszczeniu zarówno wskutek działalności rabusiów, jak i wywołanych anomaliami klimatycznymi lawin błotnych.
Zapowiadany przez Międzynarodową Organizację Meteorologiczną oraz NASA epizod El Niño w najbliższych miesiącach będzie prawdopodobnie wyjątkowo silny. Zgodnie z tymi prognozami, spowoduje on m.in. rekordowe upały na całym świecie, a także gwałtowne i ulewne deszcze w Peru, co może doprowadzić do szeregu katastrof na terenie pustyni peruwiańskiej. W konsekwencji spodziewany epizod El Niño może w znacznym stopniu przyczynić się do niszczenia stanowisk archeologicznych, co może oznaczać utratę ważnych i często jedynych informacji na temat zmian społecznych, a także zmian stanu zdrowia i jakości życia prekolumbijskich populacji zamieszkujących doliny Supe, Pativilca i Fortaleza.
Zadaniem naukowców z WGGiIŚ jest wykonanie dokumentacji stanowisk w dwóch seriach pomiarowych, pomiędzy którymi spodziewane jest wystąpienie największych anomalii klimatycznych. Kolejny wyjazd już w lipcu 2024.
- dr inż. Ewa Dębińska
- pracownicy